Εμμονικές διαταραχές στους σκύλους!

Οι εμμονικές διαταραχές υπάρχουν και στους σκύλους "όπως και στους ανθρώπους" με μικρότερη όμως συχνότητα εμφάνισης. Αυτές οι συμπεριφορές είναι μια υπερβολή των φυσιολογικών συμπεριφορών του σκύλου. Εμφανίζονται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και για εκτεταμένες περιόδους, είναι επαναλαμβανόμενες σε περιβάλλοντα και περιπτώσεις που θα τα χαρακτηρίζαμε στρεσογόνα για τον σκύλο.
Συνηθισμένες συμπεριφορές που θα τις χαρακτηρίζαμε ως εμμονικές είναι το συνεχές στριφογύρισμα, το κυνήγι της ουράς, το διαρκές κυνήγημα μύγας, έντονο μάσημα, έντονο δάγκωμα παιχνιδιών ή κάποιου μέλους του σώματός του, το διαρκές ατένισμα στο κενό.
Οι εμμονικές συμπεριφορές προκαλούνται από στρες, σύγχυση ή και σε κάθε στρεσογόνο γεγονός που αντιμετωπίζει ο σκύλος. Όταν ένα ζώο είναι σε σύγχυση και υποβάλετε σε στρες, μπορεί να εμφανίσει μια τυχαία φυσιολογική συμπεριφορά, όπως  να ξυθεί με σκοπό να απελευθερώσει το στρες που έχει. Αν η συμπεριφορά αυτή(ξύσιμο), μειώσει το στρες, ο σκύλος πιθανόν να παρουσιάσει ξανά αυτή την συμπεριφορά για να ανακουφιστεί απο το στρες που νιώθει. Για κάποια σκυλιά αυτή η συμπεριφορά γίνετε κάτι σαν ιεροτελεστία και γίνετε επαναλαμβανόμενα αφού το συσχετίζει με εσωτερική επιβράβευση, την ελάττωση δηλαδή του ψυχολογικού στρες που νιώθει και της ταραχής.
Με τον καιρό οι συμπεριφορές αυτές εξελίσσονται και γίνονται χειρότερες. Ο σκύλος συχνά εμφανίζει αυτές τις συμπεριφορές σε κάθε στρεσογόνο γεγονός και όχι μόνο στο συγκεκριμένο γεγονός που ξεκίνησε την συμπεριφορά. Η συμπεριφορά αυτή κυριαρχεί στην ζωή του αντικαθιστώντας τις φυσιολογικές συνήθειες του σκύλου, στον ύπνο ή και το φαγητό του. Μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό καθώς το πάθος  για να κάνει αυτή την συμπεριφορά γίνετε όλο και πιο έντονο. Τα σκυλιά που κυνηγούν την ουρά τους, καταλήγουν στο τέλος να την τρώνε με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητος ακόμη και ο ακρωτηριασμός της, ενώ σκυλιά που γλύφονται προκαλούν συνήθως δερματικές  μολύνσεις.
Μερικές φορές αυτό που μοιάζει με εμμονική συμπεριφορά είναι στην πραγματικότητα απλά μια έκφραση αναζήτησης προσοχής . Ακόμα και όταν οι συμπεριφορές ξεκινούν από σύγχυση, μπορεί να επιβραβευτούν από τον ιδιοκτήτη αφού δίνει ιδιαίτερη και λάθος σημασία όταν ο σκύλος κάνει την συμπεριφορά.  Για παράδειγμα αν ο ιδιοκτήτης φωνάζει στον σκύλο του ¨όχι¨, αυτό και μόνο είναι μια  επιβράβευση αφού ο σκύλος αυτό που ζητάει είναι προσοχή και προσοχή παίρνει. Αποτέλεσμα αυτού είναι η διατήρηση και συνέχιση της συμπεριφοράς.
Παρατηρήστε αν ο σκύλος κάνει την εμμονική συμπεριφορά μονάχα όταν είστε εσείς παρόν. Αν συμβαίνει αυτό, τότε ένας μέρος του προβλήματος είναι και η λάθος προσοχή που του δίνετε.
Κάποιες φυλές είναι πιο επιρρεπείς γενετικά στο να εμφανίσουν συγκεκριμένες εμμονικές συμπεριφορές. Τα Bull Terrie και τα German Shepherd συνήθως κυνηγούν την ουρά τους, τα Labrador Retriever συνήθως έχουν θέματα με το κουβάλημα πραγμάτων με το στόμα τους, με συνέπεια να μαζεύουν πράγματα από κάτω διαρκώς και να καταπίνουν τα πάντα. Τα Doberman Pinchers είναι γνωστό ότι συνήθως γλύφουν με μανία το σώμα τους και δημιουργούν έτσι πολλά δερματικά προβλήματα.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε αν αντιληφθούμε τέτοιου είδους εμμονικές συμπεριφορές είναι να επισκευθούμε τον κτηνίατρό μας.
Αυτός μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα να συμβαίνουν αυτές οι συμπεριφορές από  ιατρικές αιτίες.
Αν ο σκύλος είναι απόλυτα  υγιείς, τότε έχει κάποια εμμονική διαταραχή. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεστε την συμβολή ενός ειδικευμένου σε θέματα συμπεριφοράς εκπαιδευτή, που θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε την αιτία και να αναστρέψετε την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο σκύλος σας.
Όσο μεγαλύτερο το ιστορικό της εμμονικής διαταραχής τόσο δυσκολότερα μπορεί να λυθεί το πρόβλημα. Είναι μια διαδικασία που θέλει χρόνο και πολύ προσεκτικό χειρισμό. Ο συμπεριφοριστής που θα ασχοληθεί με το πρόβλημα θα σας βοηθήσει να εφαρμόσετε ένα πρόγραμμα σταδιακής απευαισθητοποίησης και αλλάγης συσχετισμού με τις καταστάσεις που προκαλούν στρες στο σκύλο αλλά και μαθαίνοντας στο ζώο να παρουσιάζει εναλλακτικές συμπεριφορές όταν εκτεθεί σε στρες. Ασκήσεις χαλάρωσης, εκτόνωση(σωματική και πνευματική) παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επίλυση του προβλήματος. Η σωστή διαχείριση του χώρου που ζει ο σκύλος θα βοηθήσει ώστε να αποφεύγετε η έκθεση του σκύλου στους στρεσογόνους παράγοντες που οδηγούν στην εμμονική διαταραχή. Πιθανόν σε κάποιες περιπτώσεις να χρειαστούν φάρμακα που θα βοηθήσουν στο εκπαιδευτικό σας πρόγραμμα. Κατά την διάρκεια θα εμφανιστούν πισωγυρίσματα και εμφάνιση της εμμονικής συμπεριφοράς, πράγμα φυσιολογικό που δεν θα πρέπει να σας καταβάλει.
Tου Δημοσθένη Μουμιάδη

H.Dip. CBP / MISAP / Trainer - Canine Behaviorist

Ambassador of Greece for International Society of Animal Professionals

Kynagon Positive Dog Training
Τηλ. 6979.98.66.30
info@kynagon.gr | www.kynagon.gr

Η Τιμωρία στην εκπαίδευση του σκύλου.

Όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να "κυριαρχήσουν" απέναντι στον σκύλο τους, συνήθως χρησιμοποιούν βίαιες τεχνικές. Προσπαθούν να γίνουν τα αφεντικά απέναντι στα σκυλιά τους, τραβώντας , χτυπώντας και φωνάζοντας τα. Οι πνίχτες, τα τραβήγματα του λουριού βόλτας και τα ηλεκτρικά κολάρα, είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση από εκείνους που βασίζονται σε τέτοιες τεχνικές κυριαρχίας.
Οι κάθε μορφής πνίχτες μπορούν να τραυματίσουν  την τραχεία του σκύλου και την σπονδυλική στήλη του προκαλώντας σοβαρό πρόβλημα. Αυτού του είδους τα περιλαίμια δεν παρέχουν καμιά θετική πληροφορία και γνώση στον σκύλο. Τα τραβήγματα του πνίχτη εμποδίζουν τον σκύλο να προβεί σε κάποιες συμπεριφορές μέσω του πόνου - πνιγμού και της αποφυγής της τιμωρίας.
Αυτό δεν σημαίνει όμως, ότι του μαθαίνει και τι ακριβώς θέλουμε να κάνει και ετσι η συμπεριφορά εύκολα θα επαναληφθεί.
Η χρήση των ηλεκτρικών κολάρων, προκαλεί στρες, φοβία  και επιθετικότητα στους σκύλους, κάνοντας έτσι τα προβλήματα συμπεριφοράς των ζώων χειρότερα, χαλούν την σχέση με τους ανθρώπους και κάνουν τα στρεσαρισμένα και ανήσυχα σκυλιά πολύ χειρότερα.
Το στρες στα ζώα εμποδίζει την διαδικασία της μάθησης.
Τα τραβήγματα του λουριού ή του πνίχτη και οι ηλεκτρικές εκκενώσεις των κολάρων κάνουν τα σκυλιά να αποφεύγουν ποικιλία καταστάσεων και συμπεριφορών και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος, με λάθος χρονισμό της τιμωρίας, να γίνει ανεπιθύμητος συσχετισμός με απρόβλεπτες εκπαιδευτικές συνέπειες. Τέτοιες εκπαιδευτικές τεχνικές δεν είναι σε καμιά περίπτωση ευχάριστες ούτε για τον εκπαιδευτή ούτε βέβαια και για τον σκύλο.
Ένα άλλο πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι ότι  για να μάθει ένα ζώο να μην κάνει την απαγορευμένη(για εμάς) συμπεριφορά, πρέπει να τιμωρηθεί πολλές φορές με ένταση και συνέπεια. Δυστυχώς το σκυλί τιμωρείται τις περισσότερες φορές από την αρχή, μην γνωρίζοντας τι πρέπει να κάνει και έτσι, αν δεν καταλάβει γρήγορα τι ακριβώς του ζητάμε, γίνεται δύστροπο, πεισματάρικο, αντιδραστικό και κυρίαρχο. Πολύ συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις, θα ακούσετε να λένε ότι ο σκύλος είναι "δυσκολος" και δεν εκπαιδεύεται.
Είναι πολύ ποιο απλό και εύκολο να μάθεις σε έναν σκύλο από την αρχή τι να κάνει και όχι τι να μην κάνει. Η πρόοδος της μάθησης έρχεται γρήγορα και ξεκάθαρα για το ζώο. Μην συγκεντρώνεστε στο τι δεν πρέπει να κάνει ένας σκύλος αλλά τι θέλετε να κάνει. Επιβραβεύστε πλούσια αυτές τις συμπεριφορές και θα δείτε γρήγορα αποτέλεσμα.
Το "μη" δεν έχει καμιά απολύτως πληροφορία για τον σκύλο αν δεν συνοδεύεται από μια δυσάρεστη για αυτόν συνέπεια. Φωνάζοντας, χτυπώντας και τρομάζοντας τον σκύλο σας δεν θα μπορέσετε εύκολα να σταματήσετε μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά αν δεν την αντικαταστήσετε με μια εναλλακτική που θα είναι επιθυμητή από το ζώο.

Ο σκύλος πάντα κάνει κάτι για κάποιον λόγο. Αντιδρά σε ερεθίσματα και μαθαίνει με συσχετισμούς, προσπαθώντας να πετύχει με τον ευκολότερο τρόπο τα περισσότερα οφέλη για αυτόν από την μία και να αποφύγει να "τιμωρηθεί" από την άλλη.
Δεν κάνει πολύπλοκες σκέψεις και δεν θέλει να μας την "φέρει" ή να κυριαρχήσει πάνω μας. Εμείς είμαστε αυτοί που δίνουμε ανθρώπινα χαρακτηριστικά στον σκύλο και μπερδεύουμε την κατάσταση.
Χαρακτηριστική είναι η φράση των καλύτερων εκπαιδευτών ζώων στον κόσμο: "Εκπαιδεύοντας συστηματικά για σχεδόν εκατό χρόνια, περισσότερα από 10.000 ζώα από 145 διαφορετικά είδη, χρησιμοποιήσαμε τιμωρία μόνο 12 φορές. Ανταμείβεται την σωστή συμπεριφορά." - Robert Bailey & Marian Breland-Bailey (Animal Behavior Enterpraises / USA).
Μην επιτρέπετε να χτυπούν και να βασανίζουν τα σκυλιά σας με οποιοδήποτε τρόπο και για οποιονδήποτε λόγο.

Πάντα υπάρχει καλύτερος τρόπος!


Tου Δημοσθένη Μουμιάδη        
Επαγγελματία Εκπαιδευτή Σκύλων
Kynagon Positive Dog Training
www.kynagon.gr

Γιατί να εκπαιδεύσω τον σκύλο μου;

Ο σκύλος από την πρώτη στιγμή που θα γεννηθεί και κατά την διαδικασία της ανάπτυξης των βασικών του αισθήσεων, αρχίζει να εκπαιδεύεται. Το θέμα που προκύπτει είναι σε τι....? Κινούμενος από φυσικές, εσωτερικές του ανάγκες και παραλαμβάνοντας ερεθίσματα από το περιβάλλον με τις αισθήσεις του, προβαίνει σε ποικιλία συμπεριφορών.

Ανάλογα με το αποτέλεσμα των αντιδράσεων του σε αυτά τα ερεθίσματα, θα ενεργήσει ανάλογα. Θα συνεχίσει, δηλαδή, αυτή  την συμπεριφορά ή θα την σταματήσει.
Ένα κουτάβι μερικών εβδομάδων, για παράδειγμα,  μαθαίνει ότι αν κάνει μια λάθος συμπεριφορά απέναντι στη μητέρα του (ίσως την δαγκώνει επίμονα) αυτή θα του δείξει τα δόντια της και αυτό θα συνοδευτεί, πιθανώς,  από ένα άρπαγμα συμμόρφωσης(το αποτέλεσμα της συμπεριφοράς). Θα πρέπει λοιπόν, να αλλάξει την συμπεριφορά που κάνει, γιατί αυτή θα του αποφέρει μια άλλη ανεπιθύμητη συμπεριφορά από την μεριά της μητέρας του.  Με άλλα λόγια μαθαίνει να διαβάζει την γλώσσα του σώματος της.
Με την ίδια μέθοδο μαθαίνει και ο δικός μας σκύλος να χοροπηδάει γύρω μας και να πηδάει επάνω μας κατά την διαδικασία της προετοιμασίας του φαγητού του, αφού τελικά αυτό έχει ως αποτέλεσμα το μπολ με την τροφή. Έτσι ο σκύλος μαθαίνει να "κάνει" αυτή την συμπεριφορά(να πηδάει ) για να έχει αυτό το επιθυμητό αποτέλεσμα (το μπολ με την τροφή).
Θα μπορούσαμε να δώσουμε πάρα πολλά παραδείγματα ακόμα, όπως όταν κινούμαστε και το κουτάβι μας δαγκώνει τα μπατζάκια από το παντελόνι και εμείς από δυσαρέσκεια αρχίζουμε να κουνάμε τα πόδια μας για να φύγει. Ακριβώς αυτή η συμπεριφορά μας, λειτουργεί σαν ενίσχυση συμπεριφοράς στα μάτια του σκύλου και έτσι αυτός συνεχίζει πιο δυνατά το δάγκωμα. Αντί αυτού θα μπορούσαμε να σταματήσουμε να κινούμαστε(αφαιρώντας έτσι το ενδιαφέρον για τον σκύλο) και μόλις σταματήσει να του δώσουμε μια ποιο ευχάριστη εναλλακτική συμπεριφορά  να κάνει π. χ. ένα ωραίο κόκκαλο, ή ένα ενδιαφέρον για τον σκύλο παιχνίδι, να ασχολείται επιβραβεύοντας τον έτσι, να μην δαγκώνει το παντελόνι. 
Εκπαιδεύουμε βέβαια σκυλιά για ανίχνευση ναρκωτικών, ή σκυλιά βοηθούς τυφλών, ή ατόμων με ειδικές ανάγκες, aggility, frisbee, κυνηγόσκυλα, σκυλιά για συλλογή τρούφας  αλλά και σκυλιά φύλακες. Όσων αφορά όμως την μέση οικογένεια με ένα σκύλο, στόχος της εκπαίδευσης είναι να δημιουργήσει έναν ισχυρό δεσμό του ζώου με τα μέλη της οικογένειας, έτσι ώστε να επιτύχουμε μια αρμονική συν ύπαρξη, μέσα και έξω από το σπίτι μας.
Όλα τα σκυλιά χρειάζεται να τα εκπαιδεύσουμε, και να τα μάθουμε να ζουν σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης οικογένειας.
Αυτά όμως που έχουν προέλθει από υιοθεσία(αλλάζοντας πιθανόν και αρκετά σπίτια), από κάποιο pet shop, ή από τον δρόμο και δεν γνωρίζουμε τον τρόπο και τις συνθήκες που έχουν μεγαλώσει, καθιστούν την εκπαίδευσή τους, από την ώρα που θα πάρουμε τον σκύλο στο σπίτι επιβεβλημένη!!
Το καλύτερο βέβαια και σε κάθε περίπτωση, θα ήταν ένα ραντεβού με τον εκπαιδευτή πριν πάρετε τον σκύλο στο σπίτι, συζητώντας μαζί του βασικά πράγματα συμπεριφοράς και προσαρμογής του νέου μέλους της οικογένειας σας.
Ένας εκπαιδευτής που δεν χρησιμοποιεί διορθώσεις αλλά βασίζεται στην ενίσχυση συμπεριφοράς με επιβράβευση, μπορεί με ασφάλεια, να μας δείξει πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε και να μαθαίνουμε στον σκύλο μας να συμπεριφέρεται και να ζει με αρμονία στην νέα του οικογένεια.
Θα μάθουμε στο κουτάβι μας πως να ανταποκρίνεται σε ποικιλία εντολών που βοηθούν στην συν ύπαρξη μας( έλα, κάτσε, χαλαρό λουρί, άστο κ.λ.π) αλλά και σε όρια(χωρίς βία) που πρέπει με συνέπεια να τηρούνται από πολύ μικρή ηλικία(2 μηνών) βάζοντας έτσι τις βάσεις, για μια αρμονική συμβίωση χωρίς προβλήματα συμπεριφοράς.
Επίσης, πολύ σημαντικό είναι να μάθουμε εμείς οι ίδιοι πως να εκπαιδεύουμε και πως να κατανοούμε τις  διάφορες συμπεριφορές του σκύλου μας και να αντιδρούμε σωστά σε αυτές.
Μεγαλώνοντας το κουτάβι μας, θα μπορούμε να μάθουμε να παίζουμε μαζί του διάφορα παιχνίδια ή δραστηριότητες, με ασφάλεια, επιτυγχάνοντας έτσι μεγαλύτερο δέσιμο μεταξύ μας και υπακοή.
Ένας σωστά εκπαιδευμένος σκύλος, είναι πραγματικά ένας υπέροχος σύντροφος για μια ζωή!


Tου Δημοσθένη Μουμιάδη        
Επαγγελματία Εκπαιδευτή Σκύλων
Kynagon Positive Dog Training  
www.kynagon.gr

Τέστ συγκατάθεσης…

Έχετε ποτέ σκεφτεί, ότι ο σκύλος σας μπορεί και να μήν απολαμβάνει πάντα τα χάδια σας;

Όσο απλό και φυσιολογικό μπορεί να είναι για μας το χάδι, για τον σκύλο μας  δεν είναι πάντα ευχάριστο. Μάλιστα, κάποιες  φορές είναι μάλλον πολύ δυσάρεστο.
Πως όμως είναι δυνατόν, αυτή η τόσο τρυφερή έκφραση της αγάπης μας, να είναι μια δυσάρεστη εμπειρία για τον σκύλο μας;
Πως θα μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε, πότε ένα χάδι μας, προκαλεί δυσαρέσκεια στο σκύλο μας;
Πως μπορούμε να αλλάξουμε αυτό το συναισθηματικό αποτέλεσμα της λανθασμένης δικής μας συμπεριφοράς;

Ορισμένοι εκπαιδευτές εφαρμόζουν ένα τεστ για να διαπιστώσουν αν το χάδι μας προς τον σκύλο, του είναι ευχάριστο  ή όχι. Ενα πολύ απλό  “τέστ συγκατάθεσης”. Εάν σταματήσετε να χαιδεύετε τον σκύλο σας,  εκείνος  προσπαθεί να σας κάνει να συνεχίσετε?
Χρησιμοποιείται επίσης από κάποιους εκπαιδευτές για να διαπιστώσουν αν κατά την διάρκεια παιχνιδιού, το ποιο ενεργητικό σκυλί παραμένει ευχάριστο στο παιχνίδι του με το πιο μικρό ή ασθενέστερο στην συμπεριφορά του. Αφαιρούμε το δυνατότερο σκυλί και περιμένουμε να δούμε αν το ασθενέστερο θα επιχειρήσει να ξαναεμπλακεί στο παιχνίδι.
Αν είμαστε αβέβαιοι και για τα δυο σκυλιά κάνουμε το τεστ εναλλάξ…
Σε κάποιες περιπτώσεις, ο σκύλος μας έχει συσχετίσει την κίνηση του χεριού μας προς αυτόν, με ένα δυσάρεστο αποτέλεσμα(ένα χτύπημα, ένα άρπαγμα, ένα βούτηγμα του αυτιού, ή απλά την εφαρμογή κάποιας θεραπείας στο σώμα του). Τις περισσότερες φορές όμως, πρόκειται απλά για μια παρεξήγηση. Η διαφορετικότητα στην γλώσσα επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων και σκύλων και η λανθασμένη ερμηνεία της, είναι η αιτία που ο άνθρωπος προκαλεί δυσαρέσκεια και ανασφάλεια στο σκύλο του.

Συχνά, στην προσπάθεια μας να δείξουμε την αγάπη μας σε αυτά, διαλέγουμε τον πλέον λάθος τρόπο. Ακόμα χειρότερα αδυνατούμε να κατανοήσουμε όλα τα απεγνωσμένα «σήματα ηρεμίας» που κάνουν τα σκυλιά για να μας  πουν, πόσο ανασφαλή νιώθουν  και κάποιες φορές ίσως, πως  νιώθουν  να απειλούνται,  από αυτή την συμπεριφορά μας. Για μας, το χάδι είναι μια έκφραση αγάπης και στοργής. Για τα σκυλιά, δεν είναι πάντα έτσι.
Εδώ σας παρουσιάζω μια περιορισμένη λίστα με σημάδια του σκύλου που θέλει το χάδι ή όχι. Βέβαια αυτά διαφέρουν από σκύλο σε σκύλο και το περιβάλλον αλλά και η περίσταση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο επίσης.
Ο σκύλος που θέλει το χάδι, απλά θα έρθει κοντά μας, θα βάλει το κεφάλι ή το σώμα  του κάτω από το χέρι μας και θα αναζητήσει το χάδι, θα ξαπλώσει στα πόδια μας ανάσκελα, θα τραβήξει με το πόδι του το χέρι μας παρακινώντας μας να συνεχίσουμε. θα σπρώξει το σώμα του πάνω μας, οι μύες του προσώπου του θα είναι χαλαροί και τα μάτια του μισάνοιχτα.
Αντίθετα, ένας σκύλος αποφεύγει το χάδι, τραβώντας το κεφάλι του μακριά μας, αλλάζοντας το βλέμμα του από μας, θα φύγει εντελώς μακριά μας, θα αρχίσει να ξύνεται, θα χασμουριέται.  Ένα ιδιαίτερα απεγνωσμένο σήμα, είναι το σήκωμα του μπροστινού ποδιού του. και το πιο εμφανές απ’ όλα.....το γρύλισμα ή και το άρπαγμα.  

Υπάρχουν και κάποια σημάδια τα οποία έχουν διπλή έννοια.
Γλύφουν το χέρι. Αυτό μπορεί για κάποιο σκυλί να σημαίνει σταμάτα ή για κάποιο άλλο  πρόσκληση για συνέχεια.
Αναποδογυρίζουν στην πλάτη τους.  Θα μπορούσε να είναι ένα σήμα πού  μας λέει να σταματήσουμε ή μια μεγάλη ενθάρρυνση για περισσότερο χάδι.
Να σπρώχνουν με τα πόδια τους τεντωμένα. Αυτό μπορεί να είναι τρόπος για να πάρουν απόσταση ή ένδειξη απόλαυσης κάνοντας στρετσινκ.
Γλύψιμο των χειλιών του σκύλου.  Συνήθως είναι ένδειξη στρες αλλά σε κάποιους σκύλους μπορεί να είναι ένδειξη απόλαυσης.
Όταν έχουμε τέτοιες διφορούμενες ενδείξεις, τότε θα πρέπει να κοιτάξουμε και για άλλα σημάδια αλλά και την γενική κατάσταση αλλά και το περιβάλλον του σκύλου για  να έχουμε ασφαλή συμπέρασμα.
Ένας ιδιοκτήτης, θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζει πότε ο σκύλος του αναζητά ή όχι το χάδι.

Σε πολλές περιπτώσεις η διαφορετικότητα που βλέπουμε τον κόσμο άνθρωπος και σκύλος κανει το χάδι μας δυσάρεστο. Παρόλο που αυτό που θέλουμε να του δείξουμε είναι η αγάπη μας, τελικά αποτυγχάνουμε. Ως αποτέλεσμα είναι να έχουμε έναν σκύλο νευρικό, που αποφεύγει το χέρι μας ή ακόμα γρυλίζει και μας αρπάζει.

Για να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα στην σχέση αυτή, ακολουθούμε την διαδικασία της απευαισθητοποίηση και αλλαγής συσχετισμού του σκύλου μας, στο άγγιγμα και στο χάδι. Η διαδικασία είναι σχετικά απλή. Με την βοήθεια ενός ειδικού, είναι απλά θέμα χρόνου να αντιστρέψουμε το δυσάρεστο και να το μετατρέψουμε σε κάτι θετικό για το σκύλο μας.

Ένας σκύλος αν θέλει το χάδι μας, απλά, θα μας το δείξει. Εμείς θα πρέπει να είμαστε σε θέση να τον καταλάβουμε....
Tου Δημοσθένη Μουμιάδη        
Επαγγελματία Εκπαιδευτή Σκύλων
Kynagon Positive Dog Training  
www.kynagon.gr

Η σημαντικότητα της κοινωνικοποίησης καθ'όλη την διάρκεια της ανάπτηξης.

Συναντώ πολλά σκυλιά με προβλήματα που προκλήθηκαν από την έλλειψη κοινωνικοποίησης όταν ήταν κουτάβια, κάτι που θα μπορούσε πολύ εύκολα να αποφευχθεί.
Η πιο κατάλληλη στιγμή για κοινωνικοποίηση είναι η περίοδος μεταξύ 4 και 12 εβδομάδων. Οι εμπειρίες σε αυτή την περίοδο θα καθορίσουν την μετέπειτα ενήλικη προσωπικότητα του σκύλου  και θα δείξουν αν αυτό θα είναι επιθετικό, φοβικό ή κυριαρχικό όταν συναντήσει μια καινούρια κατάσταση στο μέλλον.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η συμπεριφορά της μητέρας  επηρεάζει την μελλοντική συμπεριφορά των κουταβιών - οι πιο αυστηρές μητέρες (αυτές που έχουν πιο κυριαρχικές συμπεριφορές) συχνά κάνουν φοβικά και παθητικά κουτάβια, αντίθετα μητέρες που δείχνουν λιγότερη κυριαρχικότητα, αντίστοιχα κάνουν κουτάβια κυριαρχικά και δύσκολα στην εκπαίδευση.
Μεταξύ της 3 και 5 εβδομάδας τα κουτάβια εξερευνούν και έχουν μια θετική οπτική για τα πάντα, έχοντας λίγη ή καθόλου φοβία. Αυτή η συμπεριφορά αναπτύχθηκε στις αγέλες των λύκων, ώστε τα μικρά τους να μάθουν πολύ γρήγορα τον κόσμο γύρω τους. Έτσι τα κουτάβια μαθαίνουν πως να αλληλεπιδρούν με τα άλλα σκυλιά κατά την διάρκεια του παιχνιδιού, τον σωστό τρόπο που να δαγκώνουν και φυσικά την γλώσσα σώματος των σκύλων. Αυτή είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για τον εκτροφέα να γνωρίσει στα κουτάβια πληθώρα ερεθισμάτων που θα συναντήσουν αργότερα στη ζωή τους.
Φυσικά κατά την όλη διαδικασία δεν πρέπει να υπερεκτεθούν τα κουτάβια μονομιάς σε καταστάσεις και ερεθίσματα - τα πάντα πρέπει να γίνουν σταδιακά. Όμως όσα περισσότερα γνωρίσουν σε αυτή την ηλικία, τόσο πιο εύκολο θα τους είναι να αντιμετωπίσουν καινούριες εμπειρίες  στη ζωή τους.
Στην ηλικία μεταξύ των 6 και 8 εβδομάδων, τα κουτάβια αναπτύσσουν ισχυρούς δεσμούς με τους γύρω τους(τα περισσότερα κουτάβια πάνε στο καινούριο τους σπίτι στην ηλικία των 7 -8 εβδομάδων) μεταξύ 8-10 εβδομάδα μπαίνουν στην φάση των φοβιών - είναι σημαντικό λοιπόν, να τα προσέχουμε καθ όλη την διάρκεια αυτής της περιόδου, ειδικά όταν βρίσκονται στον έξω κόσμο, έτσι ώστε να μπορέσουμε να παρέμβουμε και να μην επιτρέψουμε να τους συμβεί οτιδήποτε δυσάρεστο.
Αυτή την περίοδο, δυστυχώς, έχουν και την πρώτη τους επαφή με τον κτηνίατρο(για τον εμβολιασμό). Αν ο κτηνίατρος δεν συμπεριφερθεί με ευαισθησία στο κουτάβι, θα του προκαλέσει φοβία στην μετέπειτα ζωή του.
Υπάρχουν κάποιοι χώροι (πολύ λίγοι εδώ στην Ελλάδα)όπου διοργανώνονται συναντήσεις για κουτάβια πριν ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός τους, με σκοπό να γνωριστούν μεταξύ τους κουτάβια από διαφορετικές ράτσες, με διαφορετικούς ιδιοκτήτες, όπου πάντα πρέπει να βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση, για να αποφύγουμε την πρόκληση φοβιών σε σκυλιά.
Αν κάτι, παρόλα ταύτα, φοβίσει το κουτάβι σας κατά την περίοδο αυτή, θα πρέπει να "στήσετε" το συντομότερο μια παρόμοια κατάσταση, αλλά υπό ελεγχόμενες συνθήκες αυτήν την φορά, με σκοπό να έχει θετικό αποτέλεσμα.
Σε όλες τις καινούριες εμπειρίες πρέπει να προσέχουμε τα κουτάβια μας και να είμαστε σίγουροι ότι δεν τα έχουμε βομβαρδίσει με νέες εμπειρίες παρα μόνο τα αφήσαμε  να γνωριστούν με τον γύρω κόσμο και να νιώσουν άνετα μέσα σ' αυτόν. Παρατηρώντας την γλώσσα σώματος καταλαβαίνουμε πότε είναι ευτυχισμένα  σε μια κατάσταση και αν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε παιχνίδι ή φαγητό για να τα βοηθήσουμε να ηρεμήσουν και να  νιώσουν ασφάλεια.
Ας θυμηθούμε ότι τα κουτάβια έχουν διαφορετική αντίληψη για τον κόσμο (λόγο της διαφορετικότητας της ακοής, όρασης και όσφρησης τους και φυσικά λόγο της  διαφορετικότητας της αντίληψής τους)έτσι θα τα εκθέσουμε σε καταστάσεις λιγότερο έντονες, όπως ακριβώς τους πρέπει.
Η κοινωνικοποίηση είναι μια διαρκής διαδικασία, που πρέπει να συνεχίζεται σε όλη την διάρκεια της ζωής του σκύλου, για να έχουμε ισορροπημένα και ευτυχισμένα σκυλιά.

Tου Δημοσθένη Μουμιάδη        
Επαγγελματία Εκπαιδευτή Σκύλων
Kynagon Positive Dog Training  
www.kynagon.gr

Μια βόλτα στον κτηνίατρο

Κάντε το κτηνιατρείο το καλύτερο μέρος για τον σκύλο σας.

Τις περισσότερες φορές, η επίσκεψη στον κτηνίατρό μας είναι ένας πονοκέφαλος για μας και μια δύσκολη στιγμή για τον σκύλο μας. Παρόλο που προσπαθούμε επιμελώς να μη αφήσουμε τον σκύλο μας να καταλάβει ότι θα πάμε για εμβόλιο, κατά ένα περίεργο τρόπο μοιάζει να το αντιλαμβάνεται από πολύ νωρίς και να δυσανασχετεί.
Αρχίζει να τρέμει ή  να χτυπιέται για να αποφύγει την είσοδο στο κτηνιατρείο ή ακόμα χειρότερα, να δαγκώνει κατά την εξέταση. Η ένταση του είναι μεγάλη και ο χειρισμός πολύ δύσκολος.
Για να αποφύγουμε όλα αυτά τα δυσάρεστα γεγονότα ,υπάρχουν κάποια βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουμε από νωρίς ,όντας κουτάβι, που θα κάνουν την ζωή όλων πιο εύκολη και συνεπώς πιο ευχάριστη.
Αν έχουμε χάσει όμως την περίοδο αυτή και το κουτάβι μας έχει μεγαλώσει και έχει γίνει ένας δύσκολος σκύλος στις βόλτες του στον κτηνίατρο, δεν απελπιζόμαστε...μπορούμε πάντα να  ακολουθήσουμε το ίδιο πρόγραμμα απευαισθητοποίησης  του στις επισκέψεις στον γιατρό.
Κάντε το κτηνιατρείο το καλύτερο μέρος για τον σκύλο σας.
Ζητήστε από τον κτηνίατρό σας την άδεια να τον επισκεφτείτε κάποιες φορές χωρίς να κάνει κάποια εξέταση. Δεν θα σας το αρνηθεί αρκεί να μην καταχραστείτε το προνόμιο αυτό που σας δίνει.
Ταΐστε λιχουδιές στο κουτάβι σας ,στην είσοδο του ιατρείου για ένα μικρό διάστημα και μετά φύγετε. Όσο πιο συχνά το επαναλάβετε τόσο πιο αποτελεσματικό θα είναι.
Στην συνέχεια, μπείτε στο ιατρείο και βάλτε τον στην ζυγαριά, ταΐστε τον για λίγο και φύγετε.
Μετά από μερικές τέτοιες θετικές εμπειρίες, ζητήστε από τον κτηνίατρο να τον ταΐσει, να τον βάλει στο εξεταστήριο και να τον ξανά ταΐσει  και μετά πάρτε το κουτάβι πίσω στο σπίτι.
Επαναλάβετε την διαδικασία έως ότου ο σκύλος σας μπαίνει στο κτηνιατρείο με αυτοπεποίθηση.
Πάντα το αποτέλεσμα της επίσκεψης να είναι θετικό για το κουτάβι σας.
Αν κατά την διάρκεια κάποιας επίσκεψης, ο σκύλος σας φοβηθεί από κάτι, μην φύγετε, απλά πάρτε τον λίγο πιο πέρα, όπου νιώθει καλύτερα, ακόμα ίσως και έξω από το κτηνιατρείο και επιβραβεύστε τον για την ηρεμία του.
Αν ο σκύλος σας φοβάται πολύ ακόμα και όταν είναι στο χώρο που παρκάρετε στον κτηνίατρο, τότε έχετε πολύ δουλειά μπροστά σας.
Κάντε μερικές επισκέψεις στον χώρο αυτό και ακόμα ακόμα, ταΐστε του το φαγητό του εκεί.
Η διαδικασία του να φτάσετε το κτήριο του κτηνιατρείου μπορεί να πάρει μερικές επισκέψεις, αφού μπορείτε να συνεχίσετε μονάχα όταν ο σκύλος νιώθει χαλαρός πια στον εξωτερικό χώρο του ιατρείου.
Θα δείτε ότι καθώς φτάνετε στο ιατρείο και όσο ακόμα είστε στο αυτοκίνητο, ο σκύλος μπορεί να τιναχτεί ή να μοιάζει χαλαρός. Επιβραβεύστε τον για την συμπεριφορά αυτή και  συνεχίστε την διαδικασία.
Αργά ίσως, αλλά σταθερά, προχωρήστε ως το κτηνιατρείο και την στιγμή της εξέτασης.
Φανταστείτε πόσο εύκολη είναι η διαδικασία όταν έχουμε να κάνουμε με  ένα κουτάβι και πόσο γρήγορα θα πάνε τα βήματα. Με αυτό τον τρόπο, ο κτηνίατρος θα είναι ένας καλός φίλος για το σκύλο μας και το κτηνιατρείο, ένα από τα αγαπημένα του μέρη για επίσκεψη.
Στον αγαπημένο μας "Paco", που λατρεύει τον κτηνίατρό του και στην star "Judy", που πλέον δεν τον βλέπει σαν κακό εχθρό.

Tου Δημοσθένη Μουμιάδη        
Επαγγελματία Εκπαιδευτή Σκύλων
Kynagon Positive Dog Training  
www.kynagon.gr

ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ R+ / P-

Ο όρος "θετική εκπαίδευση" αναφέρεται στην μέθοδο κατά την οποία χρησιμοποιούνται δυο από τις τέσσερις βασικές αρχές μάθησης όλων των ζώων (Operant Conditioning-B.F Skinner), την Θετική Ενίσχυση (R+)  και την Αρνητική Τιμωρία (P-). Στην Θετική ενίσχυση, επιβραβεύουμε τον σκύλο για την συμπεριφορά του, με αποτέλεσμα την πιθανότητα επανάληψης της συμπεριφοράς που "ανταμείφθηκε".

Στην Αρνητική τιμωρία αφαιρούμε ένα προνόμιο του σκύλου, με αποτέλεσμα την πιθανότητα μείωσης της επανάληψης της συμπεριφοράς που "τιμωρήθηκε".
Η λέξη "πιθανότητα" αναφέρεται και στις δυο από τις τέσσερις αρχές του Operant Conditioning και αυτό γιατί το αποτέλεσμα εξαρτάται από το τι θεωρεί επιβράβευση (ενίσχυση) ένας σκύλος ή τι θεωρεί τιμωρία(αφαίρεση προνομίου).
Όταν πρόκειται να επιβραβεύσουμε έναν σκύλο πρέπει να ξέρουμε τι είναι αυτό που του αρέσει πραγματικά, και να του το προσφέρουμε την κατάλληλη στιγμή, δηλαδή αμέσως μετά από την συμπεριφορά.
Από την άλλη όταν μιλάμε για αρνητική τιμωρία (P-) δεν αναφερόμαστε σε "φυσική" τιμωρία - κλωτσιές, φωνές, πνίχτες, ηλεκτρικά κολάρα και γενικώς "διορθώσεις" - αλλά σε αφαίρεση ενός προνομίου του ζώου, που αν συνδυαστεί με θετική ενίσχυση φέρνει εκπληκτικά και άμεσα αποτελέσματα. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αρνητική τιμωρία, αν δεν έχει υπάρξει θετική ενίσχυση.
Π.χ, δεν έχει νόημα να αφαιρέσω την  προσοχή μου από τον σκύλο, αν δεν είμαι κάτι ευχάριστο για αυτόν. Τα παιδιά μαλώνουν παίζοντας μπάλα - τους παίρνω την μπάλα, δηλαδή τους αφαιρώ το προνόμιο που είχαν, να παίζουν με την μπάλα- για να σταματήσουν να μαλώνουν όταν παίζουν.
Όταν δεν χρησιμοποιούμε "φυσική τιμωρία", κοινώς βία, στον σκύλο μας, δεν τον στρεσάρουμε πράγμα που συμβάλει στην  πιθανότητα αύξησης της μάθησης του. Κάτι ανάλογο ισχύει και στους ανθρώπους . Για σκεφτείτε, πόσο δύσκολα μπορείτε να συγκεντρωθείτε και να μάθετε οτιδήποτε, αν είστε στρεσαρισμένοι, φοβάστε ή νιώθετε ότι κινδυνεύετε.
Η οποιαδήποτε βίαιη συμπεριφορά - διόρθωση, απέναντι σε οποιοδήποτε ζώο, ανεβάζει το επίπεδο του στρες, προκαλεί φοβίες και δεν επιτρέπει στον σκύλο να μάθει τι του ζητάμε να κάνει. Όταν αναφερόμαστε σε βία εννοούμε οτιδήποτε προκαλεί φόβο και υπερβολικό στρες στον σκύλο. Οι φωνές μας είναι κάτι που πραγματικά μπορεί να τρομοκρατήσει τα σκυλιά και στις περισσότερες των περιπτώσεων απλά και μόνο τα μπερδεύουν.
Όταν αναφερόμαστε σε ενίσχυση συμπεριφοράς, ουσιαστικά μιλάμε για επιβράβευση, ανταμοιβή. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει μόνο λιχουδιές αλλά οτιδήποτε αρέσει στο ζώο. Κάθε σκύλος έχει τις δικές του ανάγκες-αδυναμίες  και είναι ανάλογες με το περιβάλλον και την κατάσταση που βιώνει.
Μιλάμε για μια τεράστια επιλογή ενισχυτών που  έχουμε στην διάθεση μας για να χρησιμοποιήσουμε σωστά και να ενισχύσουμε μια συμπεριφορά που θέλουμε να επαναληφθεί. Ως ενισχυτή θα μπορούσαμε να εννοούμε το φαγητό,τα παιχνίδια, το χάδι, μια άλλη πολύ αρεστή συμπεριφορά, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να ενισχύσουμε μια άλλη λιγότερο αρεστή στον σκύλο (κάτσε για να πας βόλτα).
Μια πολύ σημαντική ενίσχυση συμπεριφοράς, είναι αυτή καθ' αυτή η σημασία που δίνουμε στον σκύλο μας και δεν το γνωρίζουμε. Αποτέλεσμα είναι, όχι μόνο να μην τη χρησιμοποιούμε την κατάλληλη στιγμή και  για την κατάλληλη συμπεριφορά, αλλά όταν δεν πρέπει, ενισχύοντας έτσι τις ακριβώς αντίθετες συμπεριφορές που δεν μας εξυπηρετούν. Π.χ ο σκύλος γαβγίζει ζητώντας την προσοχή μας και εμείς του την δίνουμε ανταποκρινόμενοι σε αυτό - τι είναι, τι θες, τώρα έρχομαι...κ.λ.π,με αποτέλεσμα ο σκύλος μας να γαβγίζει κάθε φορά που θέλει την προσοχή μας.
Οι συμπεριφορές που συχνά επιβραβεύονται, είτε το ξέρουμε είτε όχι, με τον καιρό γίνονται συνήθεια για τον σκύλο και δύσκολα αλλάζουν. Προσέξτε λοιπόν τι επιβραβεύεται και χρησιμοποιήστε αυτό το όπλο προς συμφέρον σας. Σταματήστε να φωνάζεται στα σκυλιά σας γιατί, όπως και μόνοι σας θα έχετε αντιληφθεί, δεν φέρνει μόνιμο αποτέλεσμα. Η ανεπιθύμητη για μας συμπεριφορά επαναλαμβάνεται.....
Με αυτή την μέθοδο, μπορούμε να εκπαιδεύσουμε όλα τα σκυλιά(και άλλα ζώα) και όλους τους χαρακτήρες, κάτι που παλαιότερα θεωρούσαμε πολύ δύσκολο ή ακόμα και αδύνατο.

Tου Δημοσθένη Μουμιάδη        
Επαγγελματία Εκπαιδευτή Σκύλων
Kynagon Positive Dog Training 
www.kynagon.gr